De gemeenteraad van Achtkarspelen heeft besloten de voorwaarde van vrijwilligerswerk of mantelzorg voor de Individuele Inkomenstoeslag (IIT) te behouden, ondanks zorgen over de effectiviteit en rechtmatigheid van deze eis.
Politiekverslaggever Rijk de Bat
In een verhitte raadsvergadering op 27 februari 2025 werd een motie om de voorwaarde van vrijwilligerswerk of mantelzorg voor het verkrijgen van de Individuele Inkomenstoeslag (IIT) te schrappen, verworpen. De motie, ingediend door de ChristenUnie, de Partij van de Arbeid en GroenLinks, kreeg slechts zes stemmen voor en vijftien tegen. De voorwaarde blijft daarmee van kracht, ondanks dat Achtkarspelen de enige gemeente in Friesland is die deze hanteert.
De motie stelde dat de eis in strijd is met het doel van de toeslag, namelijk het financieel ondersteunen van inwoners met een langdurig laag inkomen. Uit een rapport van de gemeentelijke Rekenkamer bleek dat slechts 12,7% van de rechthebbenden de toeslag ontvangt, wat volgens de indieners te wijten is aan de extra voorwaarden. "Het budget voor de inkomenstoeslag wordt onvoldoende benut, terwijl het aantal cliënten bij de voedselbank stijgt," aldus een woordvoerder van de ChristenUnie.
Het college van burgemeester en wethouders verdedigde de voorwaarde als onderdeel van een activerend armoedebeleid. "Vrijwilligerswerk heeft een positief effect op het welbevinden van onze inwoners," stelde wethouder Brinkman. "Het helpt sociale uitsluiting en vereenzaming te voorkomen." Het CDA sloot zich hierbij aan en benadrukte dat de voorwaarde mensen helpt actief te blijven en hun situatie te verbeteren.
De discussie werd verder bemoeilijkt door juridische vragen over de rechtmatigheid van de voorwaarde, vooral in het licht van de herziening van de Participatiewet. De Partij van de Arbeid stelde dat de huidige invulling van de wet door Achtkarspelen in strijd is met artikel 36 van de Participatiewet, dat bepaalt dat de toeslag verstrekt kan worden aan mensen met een langdurig laag inkomen zonder uitzicht op verbetering.
Ondanks de juridische en praktische bezwaren, blijft de gemeente vasthouden aan haar beleid. "We willen mensen niet afhankelijk maken van uitkeringen, maar juist helpen om actief te blijven," aldus het CDA. De motie werd uiteindelijk verworpen, waarmee de voorwaarde van vrijwilligerswerk of mantelzorg voor de IIT voorlopig blijft bestaan.
Samenvatting van het voorstel
De gemeenteraad van Achtkarspelen heeft op 27 februari 2025 een motie besproken om de voorwaarde van vrijwilligerswerk of mantelzorg voor het verkrijgen van de Individuele Inkomenstoeslag (IIT) te schrappen. De motie stelt dat deze voorwaarde in strijd is met het doel van de toeslag, namelijk het financieel ondersteunen van inwoners met een langdurig laag inkomen. Achtkarspelen is de enige gemeente in Friesland die deze voorwaarde hanteert, wat leidt tot een laag bereik van de toeslag. De gemeentelijke Rekenkamer constateerde dat slechts 12,7% van de rechthebbenden de toeslag ontvangt. De motie werd echter verworpen met 15 stemmen tegen en 6 voor. Het college verdedigt de voorwaarde als onderdeel van een activerend armoedebeleid, maar erkent dat er juridische vragen zijn over de rechtmatigheid ervan. De Participatiewet wordt herzien, wat mogelijk invloed heeft op de voorwaarden voor IIT.
Documenten
-
Analyse van het document
Titel en Samenvatting
Titel: Vervallen vrijwilligerswerk of mantelzorg als voorwaarde voor individuele inkomenstoeslag
Samenvatting: De motie verzoekt het college van de gemeente Achtkarspelen om de verordening voor de Individuele Inkomenstoeslag (IIT) te wijzigen. De huidige verordening vereist dat inwoners vrijwilligerswerk of mantelzorg verrichten om in aanmerking te komen voor de IIT. De motie stelt dat deze voorwaarde in strijd is met het doel van de toeslag, namelijk het financieel ondersteunen van inwoners met een langdurig laag inkomen. Het verplichten van vrijwilligerswerk of mantelzorg zou het individuele karakter van de toeslag ondermijnen en is uniek voor Achtkarspelen in Friesland. De motie werd verworpen.
Oordeel over de volledigheid
De motie is volledig in de zin dat het duidelijk de huidige situatie beschrijft, de problemen die daaruit voortvloeien en de gewenste verandering. Het biedt ook context over de wettelijke kaders en de situatie in andere gemeenten.
Rol van de Raad
De raad heeft de rol om te beslissen over de wijziging van de verordening voor de IIT. De raad moet beoordelen of de huidige voorwaarden in lijn zijn met de wet en de doelstellingen van de toeslag.
Politieke Keuzes
De raad moet kiezen tussen het handhaven van de huidige voorwaarden, die vrijwilligerswerk of mantelzorg vereisen, of het aanpassen van de verordening om deze voorwaarden te schrappen. Dit is een keuze tussen een activerend armoedebeleid en een meer ondersteunend beleid zonder extra voorwaarden.
SMART en Inconsistenties
De motie is specifiek en tijdgebonden, maar mist meetbare en haalbare elementen. Er zijn geen duidelijke doelen gesteld voor de impact van de wijziging. Er zijn geen directe inconsistenties, maar de motie mist een gedetailleerd plan voor implementatie.
Besluit van de Raad
De raad moet beslissen of ze het college opdracht geven om de verordening te wijzigen, zodat vrijwilligerswerk of mantelzorg niet langer een voorwaarde is voor de IIT.
Participatie
De motie zelf zegt weinig over participatie van inwoners in het besluitvormingsproces. Het richt zich meer op de voorwaarden voor participatie in de vorm van vrijwilligerswerk of mantelzorg.
Duurzaamheid
Duurzaamheid is geen direct relevant onderwerp in deze motie. Het richt zich voornamelijk op sociale en economische aspecten van armoedebeleid.
Financiële Gevolgen
De motie wijst op onderbesteding van het budget voor de IIT, wat suggereert dat er financiële ruimte is om de voorwaarden te versoepelen. Er wordt echter niet gedetailleerd aangegeven hoe de wijziging financieel gedekt wordt of wat de precieze financiële gevolgen zijn.
-
Analyse van het document
Titel en Samenvatting
Titel: Vervallen vrijwilligerswerk of mantelzorg als voorwaarde voor individuele inkomenstoeslag
Samenvatting: De motie verzoekt het college van de gemeente Achtkarspelen om de verordening voor de Individuele Inkomenstoeslag (IIT) te wijzigen. De huidige verordening vereist dat inwoners vrijwilligerswerk of mantelzorg verrichten om in aanmerking te komen voor de IIT. De motie stelt dat deze voorwaarde in strijd is met het doel van de toeslag, namelijk het financieel ondersteunen van inwoners met een langdurig laag inkomen. Het verplichten van vrijwilligerswerk of mantelzorg zou het individuele karakter van de toeslag ondermijnen en is uniek voor Achtkarspelen in Friesland. De motie werd verworpen.
Oordeel over de volledigheid
De motie is volledig in de zin dat het duidelijk de huidige situatie beschrijft, de problemen die daaruit voortvloeien en de gewenste verandering. Het biedt ook context over de wettelijke kaders en de situatie in andere gemeenten.
Rol van de Raad
De raad heeft de rol om te beslissen over de wijziging van de verordening voor de IIT. De raad moet beoordelen of de huidige voorwaarden in lijn zijn met de wet en de doelstellingen van de toeslag.
Politieke Keuzes
De raad moet kiezen tussen het handhaven van de huidige voorwaarden, die vrijwilligerswerk of mantelzorg vereisen, of het aanpassen van de verordening om deze voorwaarden te schrappen. Dit is een keuze tussen een activerend armoedebeleid en een meer ondersteunend beleid zonder extra voorwaarden.
SMART en Inconsistenties
De motie is specifiek en tijdgebonden, maar mist meetbare en haalbare elementen. Er zijn geen duidelijke doelen gesteld voor de impact van de wijziging. Er zijn geen directe inconsistenties, maar de motie mist een gedetailleerd plan voor implementatie.
Besluit van de Raad
De raad moet beslissen of ze het college opdracht geven om de verordening te wijzigen, zodat vrijwilligerswerk of mantelzorg niet langer een voorwaarde is voor de IIT.
Participatie
De motie zelf zegt weinig over participatie van inwoners in het besluitvormingsproces. Het richt zich meer op de voorwaarden voor participatie in de vorm van vrijwilligerswerk of mantelzorg.
Duurzaamheid
Duurzaamheid is geen direct relevant onderwerp in deze motie. Het richt zich voornamelijk op sociale en economische aspecten van armoedebeleid.
Financiële Gevolgen
De motie wijst op onderbesteding van het budget voor de IIT, wat suggereert dat er financiële ruimte is om de voorwaarden te versoepelen. Er wordt echter niet gedetailleerd aangegeven hoe de wijziging financieel gedekt wordt of wat de precieze financiële gevolgen zijn.